Otomotiv sektörünün son dönemde yoğun olarak kullandığı yapay zekâ, üretimde verim artışından sürüş güvenliğini artırmaya kadar birçok konuda sektöre büyük katkı sağlıyor.  

Üretimde yapay zekâ uygulamalarını üç başlık halinde inceleyebiliriz.

Toplam Kalite Yönetimi ve Akıllı Üretim Bantları

Özerk (Otonom) Üretim

Otonom Robotlar: Yapay zekâya sahip robotlar, araç montaj hattında insan kaynaklı hataları %100’e yakın oranda azaltıyor. Örnek olarak Tesla'nın "Gigafactory"lerinde kullanılan otonom sistemlerde yapay zekâ destekli kalite kontrolle sensörler ve kameralar kullanılarak hata tespiti yapılması verilebilir.

Otonom montaj hatları: Asgari insan müdahalesiyle optimizasyonu kendi sağlayan robotik sistemler.

Görüntü İşleme: Kamera yardımıyla tespit edilen üretim hataları (kusurlu boya, hatalı kaynak gibi) anında gideriliyor. Buna en güzel örnek olarak BMW'nin kalite kontrol sistemlerinde kullanılan yapay zekâ gösterilebilir.

Tahmine Dayalı Arıza Giderme ve Bakım

Sensör Verileri: Makinelerin rezonans ve ısı değerleri alınarak arıza önceden tahmin edilebiliyor. Sonuç olarak hesapta olmayan arızalar yarı yarıya azalıyor (Ford'un yapay zekâ destekli sistemleri en iyi örnek).

Tedarik Zinciri Optimizasyonu

Yapay Zekâlı Algoritmalar: Çip krizi gibi ciddi tedarik sorunlarında farklı seçenekler sunabiliyor. Just In Time felsefesinin önderi Toyota'nın "Supply Chain Brain" projesi bu şekilde çalışıyor.

Stok Yönetimi: Stok maliyetlerini %20'ye kadar düşürerek verim artışı sağlıyor.

Yapay Zekâlı Araç Tasarımı

Eşey Tasarım: Mühendisler, yapay zekâ tarafından oluşturulan yüzlerce tasarım arasından en hafif/en sağlam olanı seçiyor. General Motors Autodesk ile iş birliği yaparak tasarım süreçlerine bunu dahil ediyor.

Aerodinamik Testler: Yapay zekâ ile rüzgâr tüneli test süreleri çok kısaltılabiliyor.

Otonom Sürüş ve Akıllı Araçlar

Sürücüsüz Otolar: Waymo, Tesla gibi şirketler deep learning ile girift trafik senaryo olasılıklarını simüle ediyor. Amaç yol tutuşu ve sürüş güvenliğini artırmak.

Kişiselleştirilmiş Sürüş: Yapay zekâ, şoförün alışkanlıklarına göre oturma pozisyonu, müzik kayıt listesi gibi düzenlemeleri yapıyor.

Sürüş güvenliği ve şoför deneyimi aşaması geldiğinde ise enerji verimliliğinin daha da önem arzettiğini görüyoruz. Pil yönetiminde yapay zekâ elektrikli araçların şarj ömrünü %15-20 oranında uzatabiliyor. Tesla pil degradasyon modelleri ile bu konuda ciddi başarı elde ediyor. Bunun yanında rotanın optimize edilmesi ile gerçek zamanlı trafik verileri tarafından en doğru yol tespit ediliyor.

Türkiye'den örnek verirsek TOGG yapay zekâ tabanlı sürüş desteği ve akıllı üretim bant sistemi ile çalışıyor. Ford Otosan Kocaeli fabrikasında ise tahmine dayalı bakım sistemleri bulunuyor.

Yapay zekâ henüz yeni gelişen bir alan olarak belli zorluklar ve riskleri de beraberinde getiriyor. Veri Güvenliği en önemli konu. Siber saldırı risklerine karşı henüz gerekli çözümler geliştirilemedi. Otonom araçlarla ilgili yasal boşluklar çok fazla ve bu konuda bir konsensüsün oluşması belli bir zaman alacak.

Sonuçta yapay zekâ otomotiv sektöründe maliyet azaltıcı, kalite odaklı ve inovasyona destek veren bir role sahip. Türkiye'nin TOGG gibi yeni markalar eksenli projelerde yatırım ve geliştirme imkanları bulunuyor.

Otomotiv satışına gelirsek yapay zekâ, müşteri deneyiminden satış verimini artırmaya kadar varan birçok alanda son derece etkin bir kullanım alanına sahip.

Müşteri İlişkileri Yönetimi

Chatbotlar ve Sanal Destek

7/24 Destek: Yapay zekâlı chatbotlar (örneğin, BMW'nin "Intelligent Personal Assistant"), müşterilerden gelen soruları hızla cevaplıyor. Toyota'nın "Kinto" araç kiralama hizmetinde yapay zekâ, sürecin tümünü dijital olarak yönetiyor.

Davranış Analizi

Müşteri Segmentasyonu: Yapay zekâ, dijital medya, sosyal medya, web ve geçmiş satın alma işlemlerini tarayarak müşteri gruplandırması yapabiliyor.

Özelleştirilmiş Hizmet: Elektrikli ve hibrit araçlara ilgi duyan müşteri gruplarına özel test deneyimleri sunabiliyor.

Satış Tahminleri ve Stok Yönetimi

Öngörülü Talep

Yapay zekâ modelleri geçmiş verileri değerlendirerek satış, ekonomik gösterge ve mevsimsel eğilimlerle bir sonraki talebi tahmin edebiliyor. Satış örgütü doğru modelleri stoklayarak maliyetlerde %20’ye varan düşük değerlere ulaşabiliyor.

Doğru ve Güncel Fiyatlandırma

Tam zamanlı analiz sayesinde pazar şartlarına uygun fiyatlama yapılabiliyor.

(VR/AR) Entegrasyonu

Sanal Showroomlar: Yapay zekâ ve sanal gerçeklikle araçlar müşteriler tarafından üç boyutlu olarak incelenebiliyor (Audi'nin "Audi VR Experience").

AR Teknolojisi ile Araç Testi: "Hyundai Visual Search" araç verilerini anlık gösteren bir uygulama ile artırılmış gerçeklik sunuyor.

Müşteri Memnuniyeti

Duygu Analizi

Yapay zekâ uygulamaları, yorum tarama metoduyla sosyal medya platformları ve forumlardaki müşteri yorumlarını analiz ediyor ve olumsuz yorumları servis ekiplerine yönlendirerek müşteri memnuniyetini artırıyor.

Otonom Test Sürüşü

Yapay zekâ, müşterinin durumuna göre test sürüş randevu saatlerini ayarlıyor.

Ülkemizde ise otomobil pazarında bu uygulamalara örnek olarak TOGG Dijital Satış Platformunu gösterebiliriz. Bu uygulama ile yapay zekâ müşteri analizi yaparak müşteriye özel teklifler sunuyor. Doğuş Otomotiv Volkswagen bayilerinde yüz tarama sistemi kullanıyor.

Sonuç olarak yapay zekâ otomotivde büyük markaların üretim, satış, servis ve dağıtımda çok yoğun kullandığı bir teknoloji. Son birkaç yılda otomotiv satışlarında müşteri sadakatini artıran, operasyonel masrafları azaltan ve satışlara ciddi katkı sağlayan bir etken oldu. Yakın zamanda tüm operasyonu yöneteeğini tahmin etmek kehanet sayılmaz.